කෂාය

සාමාන්‍ය කෂායක් සාදා ගැනීමේදී කෂායෙහි ඇතුලත් ද්‍රව්‍ය සියල්ල බර ප්‍රමාණය එක් කළ විට කළං 12 ක් විය යුතුය.එයට දැමිය යුතු ජල ප්‍රමාණය පත (අඬුව සහිත කෝප්ප) 8 කි. එය එක පතකට සිදුවා දෙවරකට බීම සිදු කළ යුතුය. ද්‍රව්‍ය අධික සංඛ්‍යාවක් ඇති කෂාය වර්ග කලං 24 ක් වන්ට කිරා පත 16ක් දමා පත 2ට සිදුවා ගනු ලැබේ. එහෙත් මෙයද පානය කළ යුත්තේ පත ½ බැගින් 4 වේලකට ය. කලඳක් සඳහා මදට්ය 20 ක බර අවශ්‍ය ය. කෂාය සකස් කරන විධි 5කි.

ස්වරස කෂාය  (එකෙනෙහි ලබා ගත් අමුද්‍රව්‍ය කොටා මිරිකා ගන්නා යුෂ)

අමුද්‍රව්‍ය නැති විට වියළි ද්‍රව්‍යයට ජලය දෙගුණයක් දමා රැයක් තබා පෙරා ගැනීමටද, වියළි ද්‍රව්‍ය 1ට ජලය 8ක් දමා ¼ සිදුවා ගැනීමද, උණු අලු පල්ලේ දමා මිරිකා පෙරා ගැනීමද, කඩපින්නේ තම්බා මිරිකා ගැනීමද, ද්‍රව්‍ය කුඩු කර පොට්ටනියක් බැද ද්‍රව්‍යයෙහි ගිල්වා තම්බා පෙරා ගැනීමද, ස්වරස ලබා ගත හැකි ක්‍රම වේ.

කුඩා ළමුන් සදහා (වයස අවුරුදු 12 ට පහළ) කෂාය ද්‍රව්‍ය සියල්ල කළං 6ක් වන සේ ගත යුතුය. වතුර දැමිය යුත්තේ කෝප්ප 4ක් (පත 4ක්) වන සේය. සිදවිය යුත්තේ කෝප්ප ½ ටය. මාත්‍රාව වරකට කෝප්ප ¼ කි.

කල්ක කෂාය

අමු හෝ වියළි ද්‍රව්‍ය 4 ගුණයක් හෝ මී පැණි, ගිතෙල් දෙගුණයක් සේ දමා අඹරා ගැනීම.

ක්වාථ කෂාය (ගෘත කෂාය)
ද්‍රව්‍ය කළං 12ක් වතුර කෝප්ප 8ක් දමා 1ට සිදුවා ගැනීම) කිරි කෂායෙහිදි ද්‍රව්‍ය මෙන් 8 ගුණයක් කිරිද, කිරි මෙන් 4 ගුණයක් ජලයද දමා ¼ ට සාදුවා ගත යුතුය. තැඹිලි දිය කෂායෙහිදී ජල ප්‍රමාණයට ඒ වෙනුවට තැඹිලි හෝ කුරුම්බා වතුර දැමිය යුතුය. තැඹිලි ගෙඩියේ ඇස්ස කපා ජලය මැන ඉවත් කර කල්ක කර ගත් ද්‍රව්‍ය දමා වසා රෑ පින්නේ තබා උදේ ගැනීමද මෙහි එක් විධියකි.

වාලු කෂාය කුමයේහි දී  ද්‍රව්‍ය පත 8 -2 ට සිදුවා , ඉක්බිති ගිනියම් කළ වැලි මිටක් ඒ තුළට දමා පෙරා ගැනීම.

හිම කෂාය (ශිත කෂාය)

කුඩු කර ගත් ද්‍රව්‍ය කළං 12ට ජලය පතක් දමා රාත්‍රියක් තබා මිරිකා ‍ෙපරා ගැනීම. ඵාන්ට කෂාය (ඉතා සිනිදුව කුඩු කර ගත් කුඩු කර ගත් ද්‍රව්‍ය කළං 12ට උතුරන ජලය දමා පැය 12ට පසු පෙරා ගැනීම කළ යුතු වේ.

පාණ්ඨ කෂාය

ඖෂධ ද්‍රව්‍ය සිහින්ව කුඩු කරගෙන උතුරන වතුර දමා වසා තබා පෙරා ගැනීම.